Met de eerste trein die in 1835 tussen Brussel en Mechelen reed, schakelde de geschiedenis in een hogere versnelling. De ijzeren weg werd geboren als kind van kolen en staal, van een technologische verbeelding die rond 1900 ook de 'cinematografie' in het leven zou roepen. Van meet af aan figureerden treinen in films en registreerden films de ingrijpende veranderingen die de ijzeren weg teweeg zou brengen. Niet alleen treinen en stations evolueerden, ook de mensen en de samenleving errond. Twaalf archieffilms belichten deze en vele andere verhalen uit de Belgische spoorweggeschiedenis. Spoorwegjournalist Herman Welter gidst de kijker met tekst en context door de films.
INHOUD
Langs het spoor (Charles Dekeukeleire, 1952, 22'59'')
Charles Dekeukeleire is een van de grote namen uit de Belgische documentaire traditie. Zijn films worden onder meer gekenmerkt door hun opmerkelijke cinematografische kwaliteiten. In deze opdrachtfilm van 1952 toont hij de veelheid aan werkzaamheden die plaatsvinden bij de nationale spoorwegmaatschappij. We sporen door fraaie Belgische landschappen en krijgen een vaak verrassende blik achter de schermen. Er komt heel wat bij kijken om treinen volgens het boekje te laten rijden.
50 jaar NMBS (Anoniem, 1976, 27'42'')
Tussen 1926, het jaar waarin de NMBS werd opgericht, en 1976 maakte het spoor een ingrijpende evolutie door. In deze bedrijfsfilm worden de vele facetten van het ingewikkelde raderwerk belicht: techniek, infrastructuur, opleiding, nieuwe initiatieven en klantgerichte maatregelen.
NMBS-Groep (Eric Figon, 2009, 06'00'')
Deze bedrijfsfilm toont de verschillende activiteiten van de Belgische spoorwegen. De NMBS-Groep, die werd opgericht in 2005, bestaat uit drie ondernemingen: de NMBS-Holding, Infrabel en de NMBS.
1835-2010: de Odyssee van de trein - 175ste verjaardag van de Belgische spoorwegen (Eric Figon, 2010, 06'05'')
In 2010 vieren de Belgische spoorwegen hun 175ste verjaardag. Een terugblik op de boeiende geschiedenis van de eerste stoomtrein tot de hogesnelheidstrein.
De tijd van de stoom (Raf Haentjes, 1966, 18'37'')
Hommage aan het stoomtijdperk en aan het personeel dat met de stoomlocomotieven reed. Een werkdag van een machinist en een stoker wordt nauwgezet gereconstrueerd.
Groote herstelling van een locomotief van het type 64 (J. Vits, 1939, 08'20")
Naast het station van Mechelen ligt de Centrale Werkplaats, een van de belangrijkste van de NMBS. Een stoomlocomotief krijgt er een grote onderhoudsbeurt.
Elektrificatie van de lijn Brussel - Charleroi (J. Vits, 1949, 05'29")
De lijn Brussel-Charleroi wordt geëlektrificeerd. Het is de eerste spoorlijn die de NMBS na de Tweede Wereldoorlog 'onder de draad' brengt. Spoorarbeiders ontpoppen zich tot 'hoogwerkers' met acrobatische talenten. Hun werkzaamheden leveren adembenemende beelden op.
Sabotage (Jacques Kupissonoff, 1945, 13'50'')
De Tweede Wereldoorlog is een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Belgische spoorwegen. De maatschappij kwam onder het bevel van de Duitse bezetter. De 'treinen van de dood' vervoerden slachtoffers van het nazi-regime naar concentratiekampen. In deze documentaire van 1945 reconstrueert cineast Jacques Kupissonoff de activiteiten van 'Groep G' die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog specialiseerde in het saboteren van het spoorwegnet. De film toont exclusieve beelden van verwoeste spoorweginfrastructuur.
Spoorwegen en stations in een heuvel (Pierre Bourgeois, 1952, 05'23'')
Unieke beelden van de bouw van de Noord-Zuidverbinding en van twee stations (Congres en Centraal) in de Brusselse heuvel. De oudste opnamen dateren van begin 1940. De 'jonction' wijzigde het Brusselse stadsbeeld ingrijpend.
Bewaakte en onbewaakte overweg (Charles Kerremans, <1965, 01'46'')
Didactische film uit begin van de jaren 1960 die uitlegt hoe men op een veilige manier een overweg moet oversteken.
Spoorwegen in het nieuws (1919-1966, 15'49'')
Compilatie van nieuwsitems uit oude bioscoopactualiteiten en enkele fragmenten uit documentaire films: de oprichting van de Belgisch-Engelse ferrymaatschappij in 1924, de kist van koningin Astrid komt aan met de trein in Brussel-Noord in 1935, grote schade aan de infrastructuur na de Eerste en de Tweede Wereldoorlog, de heropbouw van het spoorwegnet na de Tweede Wereldoorlog, de decennialange werkzaamheden aan de Noord-Zuidverbinding, de laatste stoomtrein in 1966.
Spoorwegen in de reclame (1959-2010, 13'13'')
Een selectie van veertien reclamespots waarmee de spoorwegmaatschappij de voorbije vijftig jaar het publiek warm probeerde te maken voor de trein: voor de luxueuze Trans Europ Express (TEE), de autoslaaptreinen naar zonnige stranden, het IC/IR aanbod, de Go Pass maar ook voor het milieu en zelfs voor een job bij het spoor.
Lengte: 145 min.
Taal: Nederlands, Frans, Engels
Ondertitels: Nederlands, Frans, Engels
Regio Code: PAL (region free)